AVRUPA KREDİ TRANSFER SİSTEMİ (AKTS)

• AKTS (ECTS) Kılavuzu
• ECTS'İN TEMEL ÖZELLİKLERİ
• ECTS'İN KULLANIMINDAKİ TEMEL KOŞULLAR
• ECTS KREDİSİ NEDİR?
• ECTS KREDİLERİNİN DÜZENLENMESİ
• ECTS KREDİLERİNİN VERİLMESİ
• ECTS KREDİ TRANSFERİ
• ECTS KOORDİNATÖRLERİ
• EKLER

European Credit Transfer System - ECTS)

Avrupa Birliği (AB) şemsiyesi altında ortak değerler çerçevesinde bütünleşmek isteyen Avrupa ülkelerinin uygulamaya koymuş olduğu Avrupa Birliği Programları'nın amacı, ülkeler arasındaki işbirliğini her alanda geliştirmektedir. Bu programların uygulanması, sosyo-ekonomik, kültürel ve bilimsel alanlarda ülkelere büyük katkıda bulunmaktadır.

AB eğitim programlarından Hayatboyu Öğrenme Programı, eğitime Avrupa boyutunu getirmeyi ve katılımcı ülkeler arasındaki işbirliğini güçlendirerek eğitim kalitesini artırmayı amaçlamaktadır. Hayatboyu Öğrenme Programı 'nın eylem planları arasında yer alan ve yükseköğrenime tahsis edilen programı olan ERASMUS'un başlamasıyla, öğrencilerin yurtdışında görmüş oldukları eğitimlerinin tanınması, hem kendileri hem de ülkelerindeki yükseköğretim kurumları için sorun haline gelmiştir.

Öğrenci hareketliliğini kolaylaştırmak ve öğrencilerin yurtdışında gördükleri eğitimlerinin kendi ülkelerinde tanınmasını garanti altına almak için AB tarafından Avrupa Kredi Transfer Sistemi (ECTS) geliştirilmiştir. ECTS kurumlar arasında köprü görevi yaparak geçişi sağlamakta ve öğrencilere geniş seçenekler sunmaktadır. Sistem, başarı ve öğrenme düzeyleri için ortak bir platform oluşturarak kurumların başarıyı değerlendirmelerini kolaylaştırmaktadır. Böylece ulusal yükseköğretimin uluslararası düzeyde yorumu kolaylaşmaktadır.

ECTS'İN TEMEL ÖZELLİKLERİ

ECTS sistemi 3 ana unsura dayanmaktadır.Bunlar; bilgi (programlar ve öğrenci başarısı hakkında), ikili sözleşme (kurumla öğrenci arasında) ve ECTS kredisinin kullanımıdır (öğrenci iş yükünün göstergesi olarak). Bu üç temel unsur bu alanda şu üç dokümanı gerekli kılmaktadır; Bilgi paketi, başvuru formu/ öğrenme anlaşması ve not dökümü (transkript). ECTS sistemi çoğunlukla çalışmalarını yurtdışında yürütmek isteyen öğrenci ve öğretmenler tarafından kullanılır.

ECTS içerik, yapı ya da programların denkliği gibi konularda düzenleme yapmaz. Tüm bu konular ilgili yükseköğretim kurumunun işbirliği sözleşmesinde belirtmesi gereken kalite ile ilişkili konulardır. ECTS kurumlar arası geçişi kolaylaştırır ve akademik tanınma için temel oluşturur.

Tam akademik tanınma; yurtdışında alınan eğitimin (içerik ve program farklılaşsa bile), gelinen üniversiteyle karşılaştırılabilir bir sürede tamamlanmasıdır.

ECTS'nin kullanımı gönüllülük esasına ve karşılıklı güvene dayanır. Her kurum kendi ortağını seçer.

ECTS şu yollarla geçişlilik sağlar;

Yurtdışındaki çalışmaların akademik tanınması için iyi iletişim ve esneklik gereklidir. Bu açıdan ECTS koordinatörlerine akademik ve yönetimsel açıdan önemli roller düşmektedir

ECTS kredileri, modüler eğitim alan doktora öğrencileri tarafından da kullanılabilir nitelikte olmalıdır. Öğrencilere düzenli bir ders ünitesi sunulmalı ve öğrenciler gittikleri üniversitenin kendi öğrencileri için uyguladıkları programdan farklı bir programa tabi tutulmamalı, aynı programı izleyebilmelidirler.

ECTS ileri düzeyde yurtdışındaki çalışmalara olanak sağlar. ECTS ile öğrenciler gittikleri kurumda eğitimlerini tamamlayabilir, hatta isterlerse üçüncü bir kuruma geçebilirler. Bu durumun kabul edilebilir olup olmadığına kurumların kendisi karar verir. Bu noktada not dökümü öğrencinin akademik geçmişi hakkında bilgi verir ve kurumun karar vermesine yardımcı olur.

ECTS'İN KULLANIMINDAKİ TEMEL KOŞULLAR

Kurumsal İsteklilik

ECTS gönüllü katılım, geçişlilik, esneklik ve karşılıklı güven esaslarına dayanır. Çalışanlar ECTS'nin mekanizması ve genel prensipleri hakkında bilgilendirilmelidir.

ECTS uygulamasına geçilmeden önce özellikle şu çalışmaların yapılması gerekir;

Problemlerin Çözümü:

ECTS akademik tanınmayı göreceli olarak daha kolay bir hale getirir. Fakat öğrencilerin gelecekleri açısından düşünüldüğünde, her zaman alınması gereken önemli akademik ya da pratik kararlar vardır. ECTS ile kurumlar misafir öğrencilere kendi öğrencileri ile aynı süreci uygulayarak bu sorunu ortadan kaldırmaktadırlar.

ECTS KREDİSİ NEDİR?

ECTS kredisi, ders ünitelerini tamamlamak için gerekli öğrenci iş yükünü gösteren (1 ile 60 arasında) sayısal değerdir. Bu değer, bir kurumdaki yıllık akademik çalışma içerisinde her bir dersin gerektirdiği iş yükünü gösterir. Bu is yükü içerisine bir akademik yılda ders kapsamındaki pratik çalışmalar, seminerler, alan çalışmaları, bireysel çalışmalar, sınavlar gibi çalışmalar da girer. ECTS kredileri kapsamında sadece ders saatleri yoktur; ders saatleri dışında öğrencilerin dersle ilgili yaptıkları tüm çalışmalar bu krediye dahil edilir.

ECTS kredileri öğrenci iş yükünü ölçmede kesin değil daha çok göreceli ölçütlerdir. Krediler sadece bir dersin o kurumdaki iş yükünün ne kadarını karşıladığını gösterir.

ECTS'de, 60 kredi 1 yıllık; 30 kredi ise bir dönemlik iş yüküne karşılık gelir. Program yurtdışında alınan derslerin iş yükünün öğrenci ve kuruma uygunluk göstermesini bekler.

ECTS KREDİLERİNİN DÜZENLENMESİ

Ders Üniteleri için ECTS Kredileri Nasıl Düzenlenecektir?

ECTS kredileri yukarıdan aşağı doğru düzenlenmelidir. Başlangıç noktası programın genel yapısı olmalı ve öğrencilerin bir akademik yılda tamamlamaları gereken iş yükü çalışma saatleri temel alınmalıdır. Kredilerin aşağıdan yukarı doğru düzenlenmesi oldukça karışıktır. Bu durumda yıllık ECTS kredileri toplamı 60 krediyi aşabilir ve kredi transferi daha zor bir hale gelebilir.

ECTS kredilerinin puanlandırılmasında buçuklu değerler (1.82 gibi) vermekten kaçınılmalı ya da zorunlu durumlarda yarım kredi verilmesi (2.5 gibi) yoluna gidilmelidir.

ECTS kredilerinin kullanımı kurumları ortak bir temelde birleştirirken, programlarının yapısında herhangi bir değişikliğe yol açmamaktadır. Bazı durumlarda ECTS kredilerini düzenlemek için basit bir matematiksel çalışma yeterli olabilirken, bazı durumlarda fakülte, bölüm ya da kurumlarda önemli anlaşmalar gerektirebilmektedir.

Tüm ders ünitelerinin eşit yüklere sahip olduğu modüler programlarda ya da öğrenci iş yükünün kredi ile gösterildiği durumlarda; bu kredileri ECTS kredisine dönüştürmek yeterli olacaktır. Örneğin Norveç sistemi bir akademik yılda 20 kredinin tamamlanması gereken modüler kredili bir sistemdir. Norveç kredi sistemini ECTS kredisine çevirmek için kredi değerlerini üçle çarpmak yeterlidir.

Bazı durumlarda akademik yıldaki sömestriler arasındaki kredi dağılımı eşit olmayabilir. Toplamda bir akademik yılda alınan kredi sayısı 60 olmak koşuluyla eşitsizlik sorun olmayacaktır. Böyle bir durumda, bilgi paketinde konuyla ilgili bilgi verilmesi çalışmalarını yurtdışında devam ettiren öğrenciler için yararlı olacaktır.

ECTS'nin genel felsefesi, krediler vasıtasıyla esnekliği sağlamaktır. Benzer çalışma alanları arasındaki kredilerin uyumluluğu kurumların inisiyatifindedir.

Hangi Ders Üniteleri için ECTS Düzenlenmelidir?

ECTS kredisi seçmeli ya da zorunlu tüm ders üniteleri için düzenlenmelidir. Ayrıca proje, tez, alan çalışması gibi program dahilindeki çalışmalar da bu kapsamda değerlendirilir.

ECTS Kredisi ile Dersin Zorluğu Arasında Bir İlişki Var mıdır?

Ders zorluğu ile dersin ECTS kredisi karşılığı arasında bir ilişki yoktur. Ders hakkındaki ayrıntılı bilgi dersin verildiği kurumca düzenlenen bilgi paketinde verilir. Bu pakette, dersin amaçları, ön koşulları, öğrenme ve öğretim yöntemleri, değerlendir yöntemleri ve ders içerikleri yer alır. Bu bilgiler akademik anlamdaki temel bilgiler niteliğini taşır. Tüm bu bilgiler gidilecek kurumun uygunluğunun değerlendirilmesi açısından öğrencilere ve koordinatörlere yardımcı olur. İş yükünün değerlendirilmesi ve dersin kredilendirilmesi tamamen akademisyenlerin inisiyatifindedir. Dersler düzeylerine göre ECTS kredisine sahip olmazlar.

Ders Saatleri ile ECTS Kredileri Arasında bir İlişki Var mıdır?

Ders saatleri ile ECTS kredileri arasında bir ilişki vardır, ancak ECTS kredilerine sadece ders saatleri dahil değildir. Kredilere ders kapsamında öğrencinin tamamlaması gereken tüm iş yükü (projeler, ödevler, tez çalışmaları vs.) dahildir. Eğer bir akademik yılda bir dersin içeriği geleneksel yüz-yüze eğitim ve sınavlardan ibaretse; ECTS kredileri ders saatleri ile doğrudan ilişkili olacaktır. Ders ilerledikçe içeriği ve yapısı da değişebilir, toplam ECTS kredisi 60 olmak zorunda olmasına rağmen ders saatleri değişebilir. Örneğin aynı program için toplam ECTS kredisi 60 olmak zorunda olmasına rağmen bir kurum 5 kredilik ders saati için 24 ders saati, 6 görüşme saati, 60 kişisel çalışma için zaman ayırırken; diğer bir kurum aynı 5 saatlik ders ünitesini 24 saat ders, 36 saat görüşme, 30 kişisel çalışma saati şeklinde düzenleyebilir. İki kurum da toplam iş yükü içerisinde karşılaştırılabilir sonuç elde ederler. Görüşme saatleri ve bireysel çalışma saatleri farklı olsa da eşit sayıda ECTS kredisi verirler.

Ders kapsamında labaratuar çalışmalarının yapıldığı durumlarda daha karışık bir süreç vardır. Labaratuar saatleri geleneksel ders sisteminden oldukça farklıdır. Laboratuvar çalışmaları derslerle eşit tutulamayacağından laboratuvar saatleri ders saatlerinin dörtte biri ya da ya da yarısı kadar ECTS kredisi alabilirler. Proje çalışmalarının bireysel çalışma ağırlıklı olduğu durumlarda saat yerine hafta olarak değerlendirme yapmak daha uygun olacaktır.

Birden Çok Programda Verilen Dersler

Bazı durumlarda farklı programlara devam eden öğrencilerin ortak olarak aldıkları bir ders, toplam iş yükünün hesaplanması sırasında farklı krediler alabilir. Kredi dönüşümünü yeni yapmaya başlayan bölümler başlangıçta aynı dersler için farklı krediler düzenleyebilirler. Ancak uzun vadede kurumların her bir ders için tek bir kredi belirlemesi tercih edilecektir.

Seçmeli Dersler

Daha önce de bahsedildiği gibi seçmeli dersler zorunlu dersler gibi dersin programdaki yıllık iş yükünü göz önüne alarak kredilendiridir. Kredi düzenlemesine yeni başlayan bölümler kısa vadede farklı kredi oranlarını kabul edebilir, ancak uzun vadede her bir dersin belirlenmiş bir kredi yükü olmalıdır.

Kurumun Eğitim Süresinin Öğrencinin Ortalama Çalışma Süresine Uymadığı Durumlar

Bazı yükseköğretim sistemlerinde öğrencilerin devam ettikleri programı tamamlama süreleri kurumun o alan için ön gördüğü yasal çalışma süresinden daha fazla olabilir. ECTS kredileri kurumun kendi öğrencilerinin programı tamamlama süresi göz önüne alınarak düzenlenmelidir. Diğer üniversitelerden gelen öğrenciler için bu durum problem yaratabilir.

Ayrıca bazı kurumlarda öğrenciler sınavlarını kendileri için uygun farklı sınav tarihlerinde alabilirler, hatta kendilerini konu alanında yetkin hissedene kadar sınavları erteleyebilirler. Tüm bu durumlarda ziyaretçi öğrenciler 60 kredilik ders almakta kurumun kendi öğrencilerine göre daha fazla zorlanabilirler. Bu yüzden öğrenci ve koordinatörün iş yükü bakımından gerçekçi bir program hazırlayabilmesi için durumun bilgi paketinde açıkça belirtilmesi gerekir.

ECTS KREDİLERİNİN VERİLMESİ

Ders Üniteleri için Kredi Düzenlemesi ile Öğrencilere Kredi Verilmesi Arasındaki Fark Nedir?

Her bir ders ünitesi için ECTS kredisi düzenlenir ancak, sadece dersleri başarı ile tamamlayan öğrencilere kredi verilir. Yani öğrenciler sadece derse katılarak ya da eğitimlerinin bir kısmını yurtdışında sürdürerek ECTS kredisi alma hakkına sahip olmazlar. Öğrencilerin gittikleri kurumca belirlenmiş değerlendirme kriterlerine uygun olmaları ve hedeflenen amaçları gerçekleştirmeleri gerekir. Değerlendirme süreci bir çok farklı formda (yazılı, sözlü değerlendirme, sunumlar vs.) olabilir.

Misafir Öğrenci Kurumun Yaptığı Sınavlara Katılamazsa Ne Olur?

Bazı programlar birkaç akademik yıla dağılmış entegre öğretim modüllerinden oluşur. Öğrenciler bu modülleri tamamladıktan sonra ders sonu sınavına girme hakkına sahip olurlar. Böyle bir sistem ziyaretçi öğrenciler için problem yaratabilir. Bu öğrenciler gittikleri kurumda geçirdikleri süre içerisinde ders modüllerinin hepsini tamamlayamadıklarından sınava girip gerekli ECTS kredisini alamayabilirler.

Alternatif Çözüm : Bu durumdaki kurumlar programlarını ECTS'ye uygun hale getirmek istiyorlarsa diğer kurumlardan gelecek öğrencileri düşünerek düzenleme yapmalıdırlar. Eğer derslerin düzenlenmesinde bir değişiklik yapılmıyorsa dışardan gelen öğrenciler için dersin farklı düzeylerinde ECTS kredisi verilmesi yoluna gidilebilir.

Sınavda Değişiklik Yapılması

Daha önceden de belirtildiği gibi, sadece kurum değişikliği yapılarak eğitimin bir bölümünün yurtdışında alınması yeterli olmayıp öğrencilerin gittikleri kurumdaki sınavlarda başarılı olmaları beklenmektedir. Erasmus ve ECTS deneyimleri çoğu kurumun öğrencileri için tam akademik tanınmayı garanti ettiklerini göstermiştir. Bazen sınavlar konu alanının çok daha geniş bir çerçevesini kaplamakta ve değiştirilememektedir. Bu durumda ev sahibi kurum öğrenciye sınav yerine geçebilecek tüm olası yolları (ev ödevi gibi) uygulama imkanı vereceğini garantilemelidir.

Proje ve Alan Çalışmaları

Tüm ders üniteleri için değerlendirme yöntemleri ve öğrenme durumları bilgi paketinde belirtilmelidir. Ev sahibi kurumun kuralları, katılım esasları da bu pakette bahsedilmesi gereken konulardandır.

Krediler öğrenci başarısına göre fazla ya da az verilmez. Bir ders için verilen kredi miktarı başarılı olan tüm öğrenciler için eşittir. Öğrenci performansının kalitesi verilen notlara yansıtılır. (Bkz. ECTS Notlandırma Ölçeği Bölümü)

ECTS KREDİ TRANSFERİ

Nasıl Transfer Ediliyor?

Her iki kurum da değişim için not dökümü hazırlarlar (Bkz. Transkript bölümü). Her bir öğrenci için yurtdışına gitmeden önce ve dönüşlerinde hazırlanan bu not dökümlerinin birer kopyası öğrenciye verilir. Kurum öğrencinin geçici olarak gittiği kurumda aldığı kredileri akademik olarak tanıyarak üniversitesinde eğitimine devam etmesini sağlar. Öğrenme anlaşması ile onaylanan programlar için alınan kredilerin transfer edileceğinin garantisi önceden verilir (Bkz. ECTS Başvuru Formu/ Öğrenme Anlaşması).

İki Tür Kredi Transfer Sistemi Sıkça Kullanılır;

1. 1. 1. Ev sahibi kurumun yıllık ya da dönemsel derslere sahip olduğu durumlar. Burada kurumla öğrenci arasında yapılan öğrenme anlaşması derslerin dönemsel ya da yıllık olacağını gösterir. Başarılı öğrenciler kendi okullarına döndüklerinde kredilerini almaya hak kazanırlar ve böylece tam akademik tanınma sağlanır.

2. 2. 2. Kurumların yeterlik ölçütlerini yıllar içinde alınan ders üniteleri listesi ile belirlediği durumlar. Öğrenme anlaşmasında kurumca tanınan ders ünitelerinin listesi yer alır. Dersler gidilen kuruma göre düzenlenebilir ancak dönüşte başarılı öğrenciler kendi kurumlarının sistemine göre kredi alırlar. Bu durumda gidilen kurumdan alınan kredilerle kurumun kredi sayısı örtüşmelidir. Böylece tam akademik tanınma sağlanır.

İkinci modelin kullanımı daha zordur. Burada sistemler ünite ünite transfer edilir ya da bazı alanlarda özel ön koşullar vardır. Seçmeli ders olanaklarının çok olduğu kurumlarda öğrenci hareketliliği ve ECTS öğrencilere daha geniş olanaklar sunmak amacıyla kullanılabilir.

Kredilendirmede Yapılan Yanlışların Düzeltilmesi :

Kredilerin verilmesi gidilen kurumun inisiyatifindedir ve bazı öğrenciler bekledikleri kredileri alamadan kendi kurumlarına dönmek zorunda kalabilirler. Eğer gidilen kurum kendi öğrencilerini değerlendirmek için ikinci bir şans tanırsa ziyaretçi öğrenciler bu durumdan faydalanabilirler.

Ciddi hataların yapıldığı durumlarda, öğrenciler gittikleri dönemi kendi okullarında tekrar edebilirler. Kısmi hatalarda, öğrencinin bağlı olduğu kurum öğrenciyi değerlendirebilir ve kredi verebilir. Bu durumda kurumsal düzenlemeler oldukça farklıdır.

ECTS KOORDİNATÖRLERİ

ECTS kullanan kurumlar bir ECTS kurum koordinatörü ve her bir katılımcı fakülte ya da bölüm için birer ECTS bölüm koordinatörü atamak zorundadırlar. Bu kişilerin görevi ECTS'nin yönetimsel ve akademik yönleri ile ilgilenmek ve öğrencilere danışmanlık yapmaktır.